„Nowe topografie Nowej Huty” Archeologia Codzienności 2023

osoby artystyczne
Simone Rueß, Rafał Mazur
Kuratorka projektu
Małgorzata Szydłowska
Koordynacja merytoryczna
Łukasz Trzciński
Prowadzenie spotkań towarzyszących
Marlena Nikody / Dom Utopii
Partner główny
Method-Lab SFB 1265 “Re-Figuration von Räumen” Technische Universität Berlin
Współpraca
Akademia Muzyczna w Krakowie, Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej, Fundacja Imago Mundi

Projekt realizowany przy wsparciu Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej oraz Gminy Miejskiej Kraków

Kraków

 

Łaźnia Nowa

 

Dom Utopii

 

Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej

 

Re-Figuration of Spaces

 

Imago Mundi

 

ideal city
czas trwania → podany przy poszczególnych wydarzeniach w ramach projektu

1 grudnia o godz. 18:00 w Teatrze Łaźnia Nowa odbędzie się wernisaż wystawy audio-wizualnej “City/Sound/Scape”, który otworzy trzydniowe seminarium realizowane w ramach projektu „Nowe topografie Nowej Huty”. Jeśli interesujecie się zmianami audio-wizualnymi w Nowej Hucie nie możecie przegapić tego wydarzenia.

„Nowe topografie Nowej Huty”, to oparta na szeroko zakrojonym dialogu artystyczno-badawczym praca, prowadzona przez dwoje doświadczonych artystów: Simone Rueß i Rafała Mazura, łącząca wielopłaszczyznową refleksję i analizę wizualną zmieniającej się dynamiki przemieszczania mieszkańców dzielnicy z udziałem dedykowanego krajobrazu dźwiękowego Nowej Huty, w formie hybrid-mapping. 1 grudnia o godz. 18.00 w Teatrze Łaźnia Nowa odbędzie się wernisaż wystawy audio-wizualnej “City/Sound/Scape”, który rozpocznie trzydniowe spotkania, wykłady i dyskusje wokół zmian w przestrzeni audio-wizualnej i społecznej. Spotkania odbędą się w Domu Utopii w formule online. Rozmowy poprowadzi Marlena Nikody. 

2 grudnia, godz. 16.00-17:30
Ikonolog – wykład wizualny Matthiasa Reinholda
Spotkanie w języku angielskim (streaming)

4 grudnia, godz. 17:00-18:30
Hybrid-mapping – spotkanie z kolektywem SFB 1265 z Berlina
Spotkanie w jęz. angielskim (streaming)

5 grudnia, godz. 17.00-19.00 
Spotkanie z Simone Ruess, Rafałem Mazurem i Tomaszem Padło
Spotkania w języku polskim
Simone Ruess – „Codzienne trasy (Nowa Huta) – struktury miejskie i przestrzenie narracyjne”
Dr Rafał Mazur – „Audiosfera Nowej Huty”
Dr Tomasz Padło – „Przestrzenie wyobrażone – mapy mentalne w interpretacji społecznej i artystycznej”


Trwająca od 1989 r. transformacja ekonomiczna i społeczna Nowej Huty, powstałej jako zaplanowany odgórnie, całościowy projekt urbanistyczno – społeczny spowodowała całkowite przeobrażenie sensu i funkcjonalności tego początkowo oddzielnego miasta. Ewoluująca w konsekwencji geografia i postępujące przebiegunowanie dzielnicy Krakowa, pociąga za sobą zmianę dynamiki codziennej aktywności oraz kierunków przemieszczania mieszkańców. Daleko idącym, nieodwracalnym przeobrażeniom ulega również audiosfera co wiąże się zarówno z wygaszaniem industrialnego kontekstu jak i przeobrażaniem funkcji oraz statusu poszczególnych miejskich przestrzeni.

Interdyscyplinarne działanie artystyczno-badawcze dedykowane jest „nowej topografii” Nowej Huty, postępującym zmianom funkcjonalno-społecznym w perspektywie transformacji ustrojowo-ekonomicznej. Archeologia Codzienności poszerza pole refleksja i prac badawczych ukierunkowanych na jeden z najmłodszych polskich pomników historii o jego niematerialny wymiar.


2 grudnia, godz. 16-17:30

Ikonolog – wykład wizualny Matthiasa Reinholda

Spotkanie na żywo z łączeniem online (w języku angielskim)

Matthias Reinhold, ikonolog.de

Matthias Reinhold, ikonolog.de


Pamiętacie czasy wczesnego internetu, gdy zafascynowani możliwościami nowej technologii siadaliśmy przed ekranami komputerów w oczekiwaniu na niewiadomą? Karierę robiły wtedy takie pojęcia, jak World Wide Web, hipertekst czy surfowanie, w których ukryta była zapowiedź utopijnego powiązania wszystkiego ze wszystkim, wizja nieskrępowanej wolności podróżowania szlakiem sieci skojarzeń, obietnica zaskoczeń i radości z obcowania z żywiołem luźnych asocjacji, zagłębiania się w kolejne warstwy tekstów i obrazów.

Matthias Reinhold w swoich działaniach artystyczno-badawczych odwołuje się do nostalgii pionierskich lat internetu, tworząc od ponad 15 lat stronę www.ikonolog.de, będącą swoistym labiryntem obrazów i słów, w którym nie można się nie zgubić. W ten sposób rodzaj notatnika-brudnopisu, będącego zapisem codziennych obserwacji, wrażeń i wyobrażeń o rzeczywistości. Subiektywne, analogowe szkice i rysunki artysty są zaskakująco neutralne, stanowiąc ślad emocjonalnej ekspresji, który może przypominać techniczny diagram. Napięcie między subiektywnością a obiektywnością zdaje się być dla Reinholda kluczowym tematem. Artysta zaprasza nas do wejścia w swój świat i odnalezienia w tym świecie również siebie i swojej codziennej intymności, którą być może dzielimy ze sobą nawzajem, nawet o tym nie wiedząc. Podczas spotkania Mathias Reinhold zabierze nas w podróż po Ikonologu.

Matthias Reinhold jest narratorem wizualnym i pedagogiem, mieszkającym w Berlinie-Neukölln. Jego głównym projektem jest ikonolog, rizomatyczna strona internetowa, rozwijająca się od 2007 roku. Przed osiedleniem się Reinhold mieszkał m.in. w Hangzhou, Paryżu, Wenecji, Ulm i Warszawie. Otrzymał kilka grantów, np. “Kunstfonds-Arbeitsstipendium der Stiftung Kunstfonds”. W latach 2015-2018 był wykładowcą na ETH Zürich na wydziale sztuki i architektury.


4 grudnia, godz. 17:00-18:30

Hybrid-mapping – spotkanie z Dr. Séverine Marguin, Dr. Vivien Sommer i Dr. Jamie Scott Baxterem – grupą naukowców z berlińskiego kolektywu SFB 1265

Spotkanie odbędzie się na żywo z łączeniem online (w języku angielskim)

Spotkanie odbędzie się na żywo z łączeniem online (w języku angielskim)

Archeologia Codzienności 2023, spotkanie z kolektywem SFB 1265, Berlin, sierpień 2023, fot. Dominik Stanisławski / Dom Utopii


Głównym celem Centrum Badawczego DFG “Re-Figuration of Spaces” (SFB 1265) jest zbadanie kompleksowych reorganizacji przestrzennych spowodowanych intensyfikacją ponadnarodowych form działalności gospodarczej, wstrząsami w globalnej geografii politycznej, rozwojem i rozprzestrzenianiem się cyfrowych technologii komunikacyjnych oraz wzrostem globalnego obiegu ludzi i towarów od późnych lat 60-tych XX-wieku.

Analizując procesy transformacji przestrzennej, sieć badawcza ma na celu przyczynienie się do lepszego zrozumienia i wyjaśnienia obecnych konfliktów społecznych i niepewności, a także – poprzez włączenie architektury i planowania – zidentyfikowanie alternatywnych projektów przestrzeni publicznych. Jednocześnie współpraca między socjologią, geografią, architekturą, naukami o mediach i komunikacji, antropologią miejską, sztuką i planowaniem obiecuje po pierwsze rozwój innowacyjnych metod nauki o przestrzeni, a po drugie profilowanie transdyscyplinarnych badań przestrzennych, które są możliwe dzięki CRC.         


5 grudnia, godz. 17:00-19:00

Spotkanie z Simone Ruess, Rafałem Mazurem i Tomaszem Padło

Spotkanie odbędzie się na żywo w jęz. polskim

Simone Ruess, Nowa Huta, lipiec 2023, fot. Dominik Stanisławski / Dom Utopii

Simone Ruess, Nowa Huta, lipiec 2023, fot. Dominik Stanisławski / Dom Utopii


Simone Ruess – “Codziennie Trasy (Nowa Huta) – struktury miejskie i przestrzenie narracyjne”

Trwająca od lipca 2023 r. rezydencja artystyczna Simone Rueß oparta była o performatywne działania badawcze. Artystkę można było spotkać w lipcu i wrześniu w przestrzeni Nowej Huty, przemieszczającą się z mobilnym stołem, na którym – wspólnie z mieszkankami i mieszkańcami dzielnicy – kreśliła mapy codziennej migracji swoich rozmówców i rozmówczyń. Spotkania stały się okazją do opowiadania o indywidualnej pamięci Nowej Huty. Artystka pytała mieszkańców Nowej Huty m.in. o ich relacje z przestrzenią, w której codziennie się poruszają i znaczenie słowa „dom”. Podobne badania prowadziła wcześniej również w Berlinie i Mediolanie. Jak na tle innych miast europejskich wypada Nowa Huta i jej mieszkańcy? O tym m.in. usłyszą uczestnicy spotkania.

Simone Rueß jest artystką sztuk wizualnych, w swojej pracy w sposób szczególny zajmuje się problematyką przestrzeni miejskiej i obserwacją architektury w kontekście jej społecznego funkcjonowania. Ukończyła studia w Staatliche Akademie der Bildenden Künste w Stuttgarcie. Jest stypendystką programu DAAD oraz Cité Internationale des Arts w Paryżu (2013). Jej prace były prezentowane na wielu wystawach, m. in. w Galerii Studio oraz Le Guern w Warszawie.

Dr Rafał Mazur – „Audiosfera Nowej Huty”

Rafał Mazur, Nowa Huta, wrzesień 2023, fot. Dominik Stanisławski / Dom Utopii

Rafał Mazur, Nowa Huta, wrzesień 2023, fot. Dominik Stanisławski / Dom Utopii


Rafał Mazur od kilku lat zajmuje się nagrywaniem miejskiej audiosfery. „Niezwykle interesuje mnie to, w jaki sposób zmieniał się pejzaż dźwiękowy Nowej Huty. Ten wizualny, możemy zaobserwować na archiwalnych fotografiach i filmach, ale większość z tych materiałów jest niema. Dlatego, tak bardzo zależy mi na tym, żeby ocalić dźwięki, które towarzyszą Nowej Hucie współcześnie”. – podkreśla Rafał Mazur, który zarejestrował już dźwięki z kilkudziesięciu różnych lokalizacji w Nowej Hucie, od Kopca Wandy, Łąk Nowohuckich i Zalewu, po nowohuckie osiedla, podwórka i ulice.

Dr Rafał Mazur, muzyk i filozof. W swojej działalności artystycznej łączy muzykę improwizowaną, nagrania terenowe, soundscape composition i instalacje dźwiękowe. W ramach projektu „Wielki Dźwięk nie brzmi” łączy aktywność dźwiękową z zagadnieniami poznawczymi. Tworzy autorski projekt filozoficzny „Listening Philosophy” w którym stara się skonstruować ramy możliwego systemu myślowo-poznawczego wyprowadzonego ze sposobu funkcjonowania zmysłu słuchu i opisać cechy kultury audiocentrycznej. W ramach Domu Utopii w 2022 r. zrealizował cykl Koncertów Głębokiego Słuchania, a w 2023 r. był inicjatorem i kuratorem cyklu Muzyka w Komnatach Ciszy. Obecnie pracuje nad projektem Archeologia Codzienności.

Dr Tomasz Padło – „Przestrzenie wyobrażone – mapy mentalne w interpretacji społecznej i artystycznej”

Fot. Tomasz Padło, z serii “Krawędź”

Fot. Tomasz Padło, z serii “Krawędź”


Tomasz Padło jest fotografem i geografem eksperymentalnym. W swoich działaniach artystycznych dekonstruuje przestrzeń, poszukując w niej ukrytych znaczeń. Pomagają mu w tym kompetencje geografa społecznego, zorientowanego w zainteresowaniach na funkcjonowaniu percepcji społecznej (magisterium i doktorat w IGiGP UJ). Zajmuje się krajobrazami symbolicznymi i mapami mentalnymi. Autor książki “Koniec Świata”, traktującej o trwałości granic rozbiorowych. W ostatnich latach bada wyobrażenia Europy wśród uchodźców z Bliskiego Wschodu i Afryki. W Nowej Hucie poszukuje krawędzi. Zawodowo związany z Wydziałem Sztuki UKEN.


Wstęp na wszystkie wydarzenia jest bezpłatny!


„»Nowe topografie« Nowej Huty” są częścią projektu Archeologia Codzienności 2023, stanowiącego serię artystyczno-badawczych działań dotykających tematu indywidualnej i zbiorowej pamięci. Kuratorką projektu jest Małgorzata Szydłowska.

Partner główny: Method-Lab SFB 1265 “Re-Figuration von Räumen” Technische Universität Berlin

Współpraca: Akademia Muzyczna w Krakowie, Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej, Fundacja Imago Mundi

Koordynacja merytoryczna: Łukasz Trzciński

Projekt realizowany przy wsparciu Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej oraz Gminy Miejskiej Kraków