O teatrze

Źródło i energia Teatru Łaźnia Nowa tkwi w Nowej Hucie. To tutaj, w postindustrialnych halach dawnych warsztatów Zespołu Szkół Mechanicznych zrealizowała się idea Bartosza Szydłowskiego i Małgorzaty Szydłowskiej, by stworzyć miejsce wspólne dla artystów i mieszkańców dzielnicy. Wyznacznikiem kierunku dla działań Łaźni Nowej jest odnaleziony na ścianie korytarza w nowej siedzibie napis – wezwanie: „zachowaj czystość” i dopisane do niego przez uczniów słowo: „umysłu”. Tak powstało najważniejsze łaźniowe hasło: „dbaj o higienę myślenia”.

Teatr, który wyrósł z kilkunastoletniego doświadczenia Stowarzyszenia Teatralnego Łaźnia, zyskał swoje bezpieczne miejsce i artystyczny dom w sercu nowohuckiego osiedla Szkolnego, wśród bloków i zieleni. W roku, kiedy Nowa Huta będzie hucznie obchodzić swoje 70-lecie, Teatr Łaźnia nowa świętuje 15-lecie swojej twórczej działalności w tym miejscu. W 2004 roku Łaźnia zmieniła swój status ze stowarzyszenia działającego na Kazimierzu w Teatr Łaźnia Nowa, miejską instytucję kultury z nowo objętą siedzibą w byłym budynku Zespołu Szkół Mechanicznych na osiedlu Szkolnym w Nowej Hucie.

Teatr Łaźnia Nowa, Duża sala, fot. Tomasz Wiech
Teatr Łaźnia Nowa, Duża sala, fot. Tomasz Wiech

Od początku swego istnienia Łaźnia Nowa idzie własną drogą. Teatr nie posiada stałego zespołu aktorskiego. Do każdego projektu artystycznego tworzone są zespoły twórców i wykonawców. Realizowane przez Bartosza i Małgorzatę Szydłowskich projekty są zawsze projektami społecznymi i partycypacyjnymi. Szydłowski angażuje w swoje przedstawienia amatorów-nowohucian i stawia ich na scenie obok zawodowych aktorów: Jana Peszka, Radosława Krzyżowskiego, Krzysztofa Zarzeckiego, Jerzego Święcha, Krzysztofa Globisza, Romana Gancarczyka, Marty Zięby, Jerzego Stuhra i innych. Tworzy w ten sposób przestrzeń wymiany doświadczeń, generuje sytuację, która często zmusza do wyjścia ze strefy komfortu jedną i drugą stronę tego spotkania. Mechanizm poszukiwania i definiowania pola identyfikacji teatru z mieszkańcami oraz mieszkańców z teatrem jest w pracy Łaźni ciągle obecny i w każdym działaniu na nowo uruchamiany. Do spektaklu „Krwawe wesele, czyli muzyczna opowieść o cygańskim sercu” Szydłowski zaprosił nowohuckich Romów z zespołu Kałe Jakha, w „Klubie miłośników filmu »Misja«” mieszkańcy wcielili się w role Indian – współczesnych napiętnowanych, a w jednym z ostatnich spektakli, „Wałęsie w Kolonos”, w antyczny chór komentujący wydarzenia na scenie.

Fot. Tomasz Wiech
Teatr Łaźnia Nowa, Duża sala, fot. Fot. Tomasz Wiech

Otwartość, wspólnotowość i różnorodność to wartości obecne w pracy w Łaźni, które przyciągają zarówno młodych, jak i doświadczonych artystów. Młodzi twórcy odnajdują tu przestrzeń do eksperymentu i poszukiwania swojego własnego języka. Uznani artyści realizują swoje twórcze inicjatywy, będące odpowiedzią na wewnętrzną potrzebę lub zewnętrzne wydarzenia. Charakter i atmosfera Łaźni Nowej pozwala im rozwijać projekty, które nie pojawiłyby się w innych teatrach repertuarowych – z tego względu chętnie przyjmują zaproszenie do współpracy. To w Łaźni Krystian Lupa zrealizował eksperymentalny projekt reaktywacji „Macieja Korbowy i Bellatrix” sprzed ponad 20 lat, a Monika Strzępka i Paweł Demirski teatralny serial „Klątwa”. To tutaj powstał głośny spektakl „Fuck… Sceny buntu” w reżyserii Marcina Libera, a Michał Borczuch przygotował „Wszystko o mojej matce”, opowieść dwóch synów – aktora i reżysera – o ich matkach i o kobietach. Tutaj możliwe są też intymne, osobiste gesty artystyczne, takie jak „Baśnie z 1001 bloku” Magdy Miklasz, reżyserki która wraz ze swoim bratem przeniosła na scenę historię „mrówkowca” nr 19, tworząc mitologię „pokolenia wielkiej płyty” w przebojowej formie musicalu, z udziałem lalek-muppetów oraz chóru mieszkańców bloku.

Fenomenem na skalę całego miasta okazał się letni festiwal Bulwar[t] Sztuki. To wyjście Łaźni poza siedzibę, w plener, w przestrzeń dzielnicy. W bliskim sąsiedztwie, nad Zalewem Nowohuckim, od końca czerwca przez cały lipiec i sierpień działa ogromna strefa kultury i sztuki. Pulsuje wydarzeniami, zaprasza do tematycznie zaaranżowanej plenerowej przestrzeni, dostępnej dla wszystkich. Rytm imprezy wyznaczają działania artystyczne, edukacyjne i rozrywkowe: spektakle, pokazy filmowe, koncerty, warsztaty, wystawy, czytania, ćwiczenia, relaksacje, spotkania z twórcami, gry i zabawy plenerowe, potańcówki, obywatelskie debaty i sąsiedzkie rozmowy. Bulwar[t] Sztuki to przedsięwzięcie, które łączy i angażuje we współdziałanie różnorodne grupy i środowiska, włączając najmłodszych i najstarszych odbiorców – dzieci, seniorów i całe rodziny, do których adresowany jest program tego letniego maratonu kulturalnego.

Fot. Tomasz Wiech
Fontanna Przyszłości
Teatr Łaźnia Nowa, fot. Tomasz Wiech