Zapraszamy na oprowadzanie po nowej odsłonie wystawy Miasto Idealne. Tym razem wraz z Michałem Hankusem zastanawiać się będziemy jak przenikały się architektoniczne i społeczne ciała – Nowej Huty i Krakowa.
Architektura Nowej Huty z założenia miała wyznaczyć nowy kierunek dla socjalistycznego planowania przestrzeni miejskiej. Podejmowane w tym czasie działania projektowe w tym wzorcowym socjalistycznymi mieście oraz w wielu innych miejscach Polski, wpisywały się w szerszą politykę dogłębnego eksperymentu społecznego, jakim stał się ustrój komunistyczny. Podstawowym zadaniem planisty i architekta stało się zapewnienie dachu nad głową nowej uprzywilejowanej warstwie działaczy partyjnych oraz robotników. Obok zapewnienia miejsca do mieszkania, koniecznym stało się dostarczeniem mieszkańcom wszelkich wygód, które odróżnić miały owe podparte ideologią projekty od dawnej architektury, w której podziały społeczne były widzialne gołym okiem.
Ideały szybko połączono z polityką, a przykładowa Nowa Huta – miasto idealne – wpisała się w paradoksalnie w sięgającą głęboko w przeszłość wizję miasta uporządkowanego, wygodnego w codziennym użytkowaniu, ale zarazem łatwego do kontroli.
Spacer po nowej Hucie będzie okazją do wspólnego zastanowienia się nad cytatami z przeszłości, które obecne są w architekturze socjalizmu. Będzie to możliwość skonfrontowania się z niedalekim „burżuazyjnym” Krakowem oraz z ciekawymi przykładami architektury i urbanistyki z przeszłości, które bardzo łatwo zostały zaadaptowane przez egalitarną z założenia ideę budownictwa socjalistycznego.
Michał Hankus – historyk sztuki (absolwent Wydziału Historycznego UJ), kierownik Kamienicy Hipolitów – Oddziału Muzeum Krakowa. Interesuje się kulturą i obyczajowością mieszczańską, historią społeczną, rzemiosłem artystycznym. Jego pasją jest sztuka współczesna w kontekście przemian społecznych i kulturowych. W codziennej pracy, działaniach edukacyjnych i projektowych popularyzuje historię kobiet, historie krakowianek oraz przypomina o ważnych, niekiedy zapominanych grupach, jak służące i robotnice. Obecnie pracuje nad wystawą czasową „Siłaczki”, będącą próbą ukazania dziejów mieszkanek Krakowa w kontekście przemian społecznych, obyczajowych, gospodarczych i artystycznych.
Nowa odsłona kolekcji „Miasto idealne” dedykowana jest perspektywie jednostkowych doświadczeń i idącej za nią indywidualnej pamięci mieszkańców Nowej Huty. Stanowi rozwinięcie dążeń do zapewnienia stałego dostępu do zbioru fotografii Henryka Makarewicza (1917–1984) i Wiktora Pentala (1920–2013), stanowiącego jedyny tak obszerny i wielopłaszczyznowy zapis powstawania i ewolucji Nowej Huty.
Rezerwacje na oprowadzania przyjmujemy pod adresem rezerwacja@domutopii.pl lub za pośrednictwem przycisku „zapisz się”.
Wydarzenie dofinansowano ze środków Muzeum Historii Polski – w programie Patriotyzm Jutra 2024
Ilustracja: Plac Centralny w Nowej Hucie, ca 1960, fot. Henryk Makarewicz/kolekcja Fundacji Imago Mundi
